Genetica: Human-leukocyte-antigen

Verschillende studies hebben uitgewezen dat het human-leukocyte-antigen (HLA) systeem verband houdt met narcolepsie (Dauvilliers ., 2005). Human leukocyte antigens is een familie van proteinen die noodzakelijk is voor de door antigenen gestuurde immuunresponsen. Het belangrijkste allele dat gevonden is en een predispositie geeft voor de ziekte is het in de MHC DQ gelegen HLA class II allele, DQB1*0602 meestal in combinatie met DR2. Positieve HLA DR2 en DBQ1*0602 typering kan een teken zijn voor veranderingen in de slaap (Vgontzas ., 1997; Dickstein & Moldofsky, 1999). Bij patiënten met narcolepsie zijn ook verhoogde cytokines interleukin-6 (IL-6) en TNF-alpha in het bloed gevonden (Vgontzas ., 1997; Dickstein & Moldofsky, 1999). Mensen die een positieve DQB1*0602 typering hebben, hebben een significante reductie van SOREMP ten opzichte van negatief geteste personen (respectievelijk 104 en 122 minuten) (Mignot ., 1998). Het is niet duidelijk wat de klinische relevantie hiervan is, of wat het kan vertellen over de etiologie van de ziekte narcolepsie (Vgontzas ., 1997; Dickstein & Moldofsky, 1999). Het allele DQB1*0602 is in 90-100% van alle patiënten aanwezig, onafhankelijk van de etnische groep. In de gezonde populatie is dit allele in 12-38% aanwezig (Mignot ., 2002; Okun ., 2002; Thorpy, 2001; Mignot ., 2001). Dit allele is zodoende niet noodzakelijk danwel voldoende om narcolepsie te ontwikkelen (Dauvilliers ., 2005). Andere HLA-subtypen hebben ook een modulerend effect op het ontstaan van de ziekte. DQB1*0301 kan ervoor zorgen dat iemand vatbaar is voor de ziekte, DQB1*0601 en DBB1*0501 doen juist het omgekeerde, wanneer aanwezig, dan is de kans op narcolepsie kleiner (Mignot ., 2001). Wanneer narcolepsie optreedt bij meerdere mensen in de familie, ontbreekt de voorspellende HLA-typering vaak (Mignot, 1998). Autopsiestudies op mensenbreinen hebben een afname van alpha1-receptoren gevonden in o.a. de cortex en een toename van alpha2-receptoren in de putamen en toename van D1- en D2-receptoren in het striatum (Thorpy, 2001).

Vincent de Groot 2007-05-20